De keuze van een trouwdatum. Hoe onze voorouders hun trouwdatum prikten kunnen we niet meer navragen. Het is waarschijnlijk dat de datum vroeger vaak was ingegeven door praktische motieven, zoals bijvoorbeeld de beëindiging van een dienstbetrekking. Of wellicht het overlijden van de vrouw des huizes zodat het wenselijk was dat een nieuwe echtgenote in het gat sprong dat in het huishouden en bij de verzorging van kinderen was ontstaan.
In de huidige tijd merken we de steeds grotere invloed van de digitalisering. Steeds meer zaken worden in getallen uitgedrukt. Ook de overheid registreert ons bij voorkeur in cijfers.
Zelf zijn we daar als genealogen ook niet vies van, in menig door ons aangelegde database is ook de favoriete opa en oma makkelijker terug te vinden aan de hand van een uniek getal.
Maar kijk ook eens naar de aanduiding van de maanden met cijfers. Dat scheelt ons ook veel schrijfwerk. Als we vervolgens die data nader beschouwen zien we daarin steeds meer ritme ontstaan.
Ook ik doe er aan mee. Ik ben geboren op 16-12-1966, mijn vrouw Sandra op 24-08-1970, zoon Thomas op 02-04-2000, dochter Marleen op 20-02-2006 en onze jongste Sophie op 12-08-2008. Ziet u het? Het zijn allemaal even cijfers. Dan laten we maar even buiten beschouwing dat we op 01-07-1994 getrouwd (oneven dag en maand), anders zou het een perfecte cijferreeks geweest zijn …
Afijn, in principe gaat het om willekeurige data maar het cijfermatige patroon dat daarin gelezen kan worden maakt het voor het gevoel toch tot iets bijzonders.
Geboorte en overlijden kunnen we algemeen gesproken niet op datum sturen. Bij de bepaling van een huwelijksdatum hebben we die mogelijkheid wel en als zich bijzondere data aandienen spelen we daar – aldus ook het Nederlands Centrum voor Cultureel Erfgoed – steeds meer op in. Die ontwikkeling lijkt te zijn gestart op 8-8-’88, gevolgd door 9-9-’99. Volgens de cijfers van het CBS zijn er 9-9-’99 maar liefst 2.508 huwelijk gesloten, vijf keer zoveel (!) als op een gemiddelde donderdag.
De trend om op bijzondere data te trouwen wordt bevestigd door de statistieken zoals die door het CBS bijgehouden worden. Ik ben eens achter de pc gedoken en op de website van het CBS gaan rondstruinen. Ik neem u graag mee in deze triviale bevindingen waaruit blijkt dat het trouwen op ‘magische data’ aan het begin van de 21e eeuw een grote vlucht heeft genomen.
Laten we eerst proberen vast te stellen welke magische data er zijn. Ik zie drie groepen.
Groep 1
Het gaat hierbij om de data 1 januari 2001, 2 februari 2002 etc. oftewel (ingekort) 01-01-’01, 02-02-’02 etc.
| Datum | Weekdag | Aantal huwelijken | Bijzonderheden | |
| 1 januari 2001 | 01-01-’01 | maandag | 20 | |
| 2 februari 2002 | 02-02-’02 | zaterdag | 516 | Willem-Alexander & Màxima |
| 3 maart 2003 | 03-03-’03 | maandag | 777 | |
| 4 april 2004 | 04-04-’04 | zondag | 62 | |
| 5 mei 2005 | 05-05-’05 | donderdag | 174 | Bevrijdingsdag/Hemelvaartsdag |
| 6 juni 2006 | 06-06-’06 | dinsdag | 1.274 | |
| 7 juli 2007 | 07-07-’07 | zaterdag | 1.888 | |
| 8 augustus 2008 | 08-08-’08 | vrijdag | 2.980 | |
| 9 september 2009 | 09-09-’09 | woensdag | 1.713 | |
| 10 oktober 2010 | 10-10-’10 | zondag | 255 | |
| 11 november 2011 | 11-11-’11 | vrijdag | nog niet bekend bij CBS | |
| 12 december 2012 | 12-12-’12 | woensdag | ligt in de toekomst |
Groep 2
De tweede groep wordt gevormd die data waarbij de cijfers van de dag en de maand herhaald worden in het jaartal, dus 20-01-2001, 20-02-2002 etc.
| Datum | Weekdag | Aantal huwelijken | Bijzonderheden | |
| 20 januari 2001 | 20-01-2001 | zaterdag | 204 | |
| 20 februari 2002 | 20-02-2002 | woensdag | 881 | |
| 20 maart 2003 | 20-03-2003 | donderdag | 566 | |
| 20 april 2004 | 20-04-2004 | dinsdag | 568 | |
| 20 mei 2005 | 20-05-2005 | vrijdag | 2.444 | |
| 20 juni 2006 | 20-06-2006 | dinsdag | 793 | |
| 20 juli 2007 | 20-07-2007 | vrijdag | 1.508 | |
| 20 augustus 2008 | 20-08-2008 | woensdag | 935 | |
| 20 september 2009 | 20-09-2009 | zondag | 39 | |
| 20 oktober 2010 | 20-10-2010 | woensdag | 198 | |
| 20 november 2011 | 20-11-2011 | zondag | nog niet bekend bij CBS | |
| 20 december 2012 | 20-12-2012 | donderdag | ligt in de toekomst |
Groep 3
De derde groep is die waarin de cijfers van de dag, maand en jaar (zonder eeuwaanduiding) oplopend van aard zijn. Dit zijn er overigens minder omdat het hier alleen om de data kan gaan waarbij het jaartal (20)10 of meer is.
| Datum | Weekdag | Aantal huwelijken | Bijzonderheden | |
| 8 september 2010 | 08-09-’10 | woensdag | 892 | |
| 9 oktober 2011 | 09-10-’11 | zondag | nog niet bekend bij CBS | |
| 10 november 2012 | 10-11-’12 | zaterdag | ligt in de toekomst | |
| 11 december 2013 | 11-12-’13 | woensdag | ligt in de toekomst |
De cijfers wijzen uit dat er op dagen met een magische datum meer wordt getrouwd dan op andere dagen. In de (donkere) maanden oktober t/m april wordt minder getrouwd dan in de (zomerse) periode mei t/m september (al wordt er tijdens de zomervakantie ook minder getrouwd). Ook wordt duidelijk dat wanneer een magische datum samenvalt met een vrijdag, ook bij een vergelijking tussen het aantal huwelijken op de ‘magische’ dagen, dit de meest populaire trouwdag is.
Dat trouwlustige koppels zich bewust of onbewust laten sturen mag blijken uit de trouwcijfers over de (donkere) maand februari 2002. Deze maand kende drie opvallend populaire trouwdagen. Op 2 februari (2-2-2002), 20 februari (20-2-2002) en 22 februari (22-2-2002) trouwden aanzienlijk meer mensen dan normaal. Mede hierdoor was het aantal februarihuwelijken in 2002 anderhalf keer meer dan in 2001.
De maand februari kent nog een bijzondere trouwdatum, zij het eens in de vier jaar. Ook schrikkeldag is kennelijk een interessante dag om te trouwen met ook hier nog steeds een grote voorkeur voor de vrijdag. Op (woensdag) 29 februari 2012 trouwden ongeveer 250 paren. Dat is het dubbele van het aantal huwelijken dat op een willekeurige woensdag in februari wordt gesloten. Eenzelfde beeld laten de schrikkeldagen aan het begin van de 21e eeuw zien:
| Jaar | Weekdag waarop schrikkeldag viel | Aantal huwelijken | Gemiddeld aantal huwelijken |
| 2000 | dinsdag | 380 | 130 huwelijken op de overige dinsdagen |
| 2004 | zondag | 15 | 7 huwelijken op de overige zondagen |
| 2008 | vrijdag | 450 | 226 huwelijken op de overige vrijdagen |
Tot slot. Hiervoor duidde ik de bevindingen als triviaal. Aan het einde van dit stuk realiseer ik me dat het woord triviaal op het eerste gehoor een negatieve klank heeft, in de zin van ‘niets bijzonders’. Het heeft echter ook de betekenis van ‘alledaags’. Ik zou graag de nadruk op deze laatste betekenis willen leggen, het zijn maatschappelijke ontwikkelingen die wij in het stamboomonderzoek tegenkomen. En al neuzend op de website van het CBS kom ik meer informatie tegen die herkenbaar en interessant is. Ik kom graag een volgende keer terug met een bijdrage over de ontwikkelingen in de huishoudensvorming toegespitst op het werkgebied van onze afdeling.