Genealogie of stamboomonderzoek is mijn ding. Het is een virus dat al heel vroeg vat op mij krijgt. Eind jaren ’70, begin jaren ’80 (van internet heeft dan nog niemand gehoord) maak ik de eerste naamlijsten van de familie Roefs. Dat doe ik dan met behulp van de landelijke telefoon-gidsen die in die tijd nog in iedere PTT-telefooncel zijn te vinden. Van gericht onderzoek is nog geen sprake, dat verandert als ik voorjaar 1987 mijn eerste bezoek breng aan het toenmalige streekarchief in het historische stadhuis aan de Hoofdwagt.
Het virus heeft mij sindsdien niet meer losgelaten. In november 2006 heb ik een boek over de familie Roefs uitgegeven, een familiegeschiedenis die een periode van vier eeuwen bestrijkt. De vrucht van zo’n negentien jaar onderzoek. Tegenwoordig doe ik het met twee genealogische websites en als bestuurslid van de afdeling Land van Cuijk en Ravenstein van de Nederlandse Genealogische Vereniging ‘rustig aan’.
Af-stammen
Naarmate de jaren verstreken, maakte de nieuwsgierigheid naar mijn voorouders als oorspronkelijke drijfveer plaats voor een dieper gevoel. Wat dat precies inhoudt, is moeilijk te omschrijven. Feit is dat de negentienjarige jongeman uit 1987 nu inmiddels met (bijna) 46 jaren wat meer belegen is en anders tegen het leven aan is gaan kijken.
Zonder mezelf op de borst te willen kloppen, mag ik zeggen dat ik met mijn boek een kostbaar stuk geschiedenis heb vastgelegd. Het boek is klaar. Maar het verhaal gaat verder. Als genealoog ben je een verbinder, geworteld in een (familie)geschiedenis die je ook weer probeert door te geven aan volgende generaties.
Wortelen…
Het is een zegen als je de juiste bagage voor het leven hebt meegekregen van je (voor)ouders. Bij de presentatie van mijn boek heeft mijn broer Ruud een overweging gehouden. Een aantal dingen daaruit is mij (soms letterlijk nog) bijgebleven:
“Alleen een boom waarvan de wortels reiken tot diep in de aarde is tot leven in staat, zal kunnen groeien en vrucht dragen. En zo geldt het ook voor de mens: eerst als je weet wie je was, weet je wie je bent – en alleen als je stevig verankerd bent in het heden zul je kunnen geloven in en bouwen aan de toekomst.
Wij leven in het hier en nu, onze wortels liggen in het verleden. Ons leven, wie en wat wij zijn: het staat niet los van hen die ons voorgingen. Wij bouwen, ieder op zijn eigen manier, verder op een fundament dat reeds door anderen is gelegd.
Jezus wijst zijn leerlingen – en daarmee ieder van ons – daarop in hoofdstuk 7 van het Matteüs-evangelie. Op rotsgrond moet je bouwen, niet op zand. Kies een goede ondergrond zodat het huis van je leven – ook in tijden van tegenspoed – tegen een stootje kan.”
Verdiepen…
Inmiddels is de advent begonnen, de vier weken van voorbereiding op het feest van Kerstmis. Het geboorteverhaal van Jezus spreekt mij als genealoog bijzonder aan want het is een verhaal over afkomst. Kijk maar naar het eerste hoofdstuk, het begint met een uitgebreide beschrijving van de afstamming van Jezus terug tot Abraham in maar liefst 17 verzen.
Matteüs is daarmee een van de eerste genealogen. De door hem opgetekende afstammingslijst wordt in de christelijke kunst ook als een (stam)boom uitgebeeld, met daarin mensen die leefden zoals Jezus dat deed. De bijbelse stamboom geeft niet aan van wie Jezus in biologische zin afstamt, maar wel met welke mensen hij geestelijk verbonden is, van wie hij het leven geleerd heeft, in wie hij geworteld is.
Geborgen, betekenis, zelfbeeld…
De diepere betekenis van het door Matteüs opgetekende verhaal en de daarvan afgeleide stamboom is dat we ons aanvaard mogen weten: als kinderen van liefhebbende ouders, maar bovenal als kind van God. In de geboorte van Jezus komt dat allemaal samen. Hij wordt Immanuël genoemd: God met ons. De geboorte van het kerstkind laat zien dat God met iedere mens verbonden wil zijn. Kerstmis wordt daarmee hét feest van geborgenheid en mag dus met recht een Zalig Kerstfeest genoemd worden.
… Een op te pakken perspectief
In de bijbel is met het levensverhaal van Jezus een kostbaar stuk geschiedenis vastgelegd. Het Boek is klaar. Maar het Verhaal gaat verder. Voor u en voor mij, maar ook door u en door mij. Een verhaal om in woord en daad van te getuigen en om door te geven aan volgende generaties.
(december 2012)